Smary samochodowe występują w postaci proszku i płynu. Istnieją również smary lub środki smarujące wysokotemperaturowe, które łączą w sobie właściwości dwóch powyższych grup. Nie tracą one swojego pierwotnego stanu w normalnych warunkach, ale pod wpływem wysokich temperatur i obciążeń stają się miękkie i tworzą powłokę ochronną na ocierających się częściach.
Skład i właściwości smarów plastycznych
Smary samochodowe są produkowane na podstawie płynnych olejów, które stanowią 70-90% całkowitej objętości. Ten składnik podstawowy zapewnia niezbędną płynność smaru. Aby polepszyć właściwości użytkowe stosuje się różne dodatki, a środki zagęszczające są odpowiedzialne za formowanie struktury i zachowanie kształtu:
- Litowe, wapniowe, glinowe i inne sole kwasów karboksylowych;
- Złożone mieszanki soli;
- Składniki nieorganiczne;
- Substancje syntetyczne.
Jako podstawę dla smarów stosuje się olej mineralny lub syntetyczny, a właściwości plastyczne produktu zależą od rodzaju zagęszczaczy. Modyfikatory strukturalne są dodawane do składu w celu zwiększenia odporności na wodę i stabilności mechanicznej. Smary zawierają stałe dodatki nieorganiczne, które nadają cechy przeciwcierne i uszczelniające.
Cechy wysokotemperaturowych smarów samochodowych
Smary tego typu są stosowane do obróbki elementów przekładni planetarnych i skrzyń biegów, piast i półosi, rozruszników i generatorów. Możliwe jest stosowanie smaru do łożysk ślizgowych lub tocznych, do prowadnic zacisków hamulcowych, a także do wszelkich zespołów narażonych na duże tarcie i wysokie temperatury. Zalety smarów samochodowych wynikają z ich głównych właściwości:
- Odporność na wydzielanie oleju bazowego – odporność koloidalna;
- Wysoka odporność na korozję i procesy utleniania – stabilność chemiczna;
- Zachowanie właściwości w kontakcie z wodą, przy wysokiej wilgotności – wodoodporność;
- Odporność na ekstremalnie wysokie lub niskie temperatury – odporność termiczna.
Smary samochodowe odróżniają się od smarów płynnych gęstą konsystencją. W zależności od warunków użytkowania możliwe jest dobranie produktu o optymalnych właściwościach.
Rodzaje smarów plastycznych
Plastyczne smary samochodowe dzielą się na kilka kategorii. Produkty zabezpieczające mają na celu ochronę przed korozją, produkty przeciwtarciowe – zmniejszenie tarcia, spowolnienie zużycia części. Smary cierne zapobiegają ślizganiu, a smary uszczelniające zapewniają szczelność. Jedną z kluczowych różnic między smarami jest rodzaj zagęszczacza, który określa możliwości zastosowania produktu:
- Środki sodowe i sodowo-wapniowe zachowują swoje właściwości w szerokim zakresie temperatur, ale tracą je pod wpływem wilgoci;
- Produkty litowe nie są bardzo odporne na wilgoć, ale nadają się do zastosowań przy dużych obciążeniach i mają długą żywotność;
- Smary barowe charakteryzują się wysoką odpornością na naprężenia ścinające;
- Aluminiowe smary blokują procesy utleniania.
Najbardziej przyjazne dla środowiska są smary z zagęszczaczem poliuretanowym. Produkty teflonowe mają właściwości dielektryczne, a produkty silikonowe mają zwiększoną odporność na wilgoć. Rodzaj zagęszczacza, a także inne właściwości smaru uwzględnione są w oznakowaniu. Na przykład liczba 0 oznacza teksturę płynną, a 6 – twardą.
Zalety smarów plastycznych
Oprócz połączenia właściwości produktów stałych i płynnych, zaletą smarów jest ich trwałość. Są one przeznaczone do długiego okresu eksploatacji i nie tracą swoich właściwości podczas długotrwałego przechowywania. Do zalet takich składów należą:
- Obniżenie tarcia, wibracji i hałasu w podzespołach pojazdu;
- Dobra adhezja – przyczepność do zabezpieczonej powierzchni;
- Ochrona mechanizmów, zwiększenie ich zasobów i żywotności;
- Równomierne rozprowadzenie na elementach o dowolnej konfiguracji.
Zaletą stosowania smarów plastycznych jest również ochrona podzespołów przed zanieczyszczeniem i porysowaniem. Takie produkty mają właściwości konserwujące, dobrze uszczelniają, są odporne na agresywne środki chemiczne. Produkty te są wygodne w użyciu, mają szeroki zakres zastosowań, nie stwarzają trudności w uruchamianiu i zatrzymywaniu różnych podzespołów samochodowych. Ten rodzaj smaru nie wypływa z mechanizmów, tworzy stabilną warstwę na częściach umieszczonych pionowo, nie wyciska się z węzłów podczas ich pracy, w tym pod dużym obciążeniem.